Sinopsis

"Lehen euskera" deritzodana, Mendebal Europan gure arbaso zaharrenek egin zuten hizkuntza da. Onomatopeiazko berbots silaba-bakarra, zeinuz, keinuz, doinueraz eta eskuen mugimendu ugariz lagundua; hitz bakanak izan arren, orduan behar zituzten oinarrizko kontzeptu guztiak adierazteko gai ziren: aditzen bidez (IN, AN, ON), espazio-denborarako UN eta genitibo/zirkunstantzial gisako EN partikula botoretzuaz baliatuz. Hizkera hark jauzi erabakiorra izan zuen duela 18.000 urte inguru, paleolito aldiko koba atarietako sueteen inguruan: lehen euskeraren erro beraietan oinarrituta, bi silabako hizkera eraiki zuten; hala, hizkuntza garatu hura mundu zabalera hedatu zen, duela 10.000 urteko madaleine-emigrazioarekin. Nekazaritza sortu zenean, aldiz, euskal talde bakoitza lurralde ezberdinetan egondu zen: batzuak orduko "euskal herrietako" eremu zabalean, eta besteak Levanten eta Hegoaldean. Horrregatik, batetik euskera eta bestetik iberiera bereizten hasi ziren, arestian hizkuntza bera zenetik bi dialekto sortuz. Iberierari dagokionez, duela 2.000 urte desagertu zen, baina ez aztarnarik utzi gabe. En este pe